Termin rekolekcje pochodzi od łacińskiego słowa recolligere, co oznacza powtórnie lub zbierać na nowo. Odnosi się to głównie do katolicyzmu i związane jest to z kilkudniowym okresem poświęconym odnowie duchowej. W ogólnym skrócie rekolekcje polegają na wysłuchaniu serii nauk w formie konferencji wygłoszonych przez rekolekcjonistę, uczestnictwem we mszy i innych modlitwach oraz spowiedzią.
Głoszenie rekolekcji upowszechniło się XIX w., jednak już wiele lat wcześniej było popularyzowane przez jezuitów, a także m.in. przez świętych Franciszka Salezego i Wincentego à Paulo. Wśród wielu typów przeprowadzanych rekolekcji wyróżniamy m.in. rekolekcje parafialne, a szczególnie rozpowszechnione są te, które odbywają się w okresie adwentu i wielkiego postu. Trwają one zwykle cztery dni i rozpoczynają się w niedzielę.
Innymi rekolekcjami odprawianymi w parafiach są rekolekcje misyjne, znane bardziej jako Misje Święte lub Misje Parafialne, znaczniej uroczyściej obchodzone niż te, które mają miejsce regularnie każdego roku. Rekolekcje misyjne trwają dłużej niż inne, bo dziewięć dni. Organizuje je się co dziesięć lub kilkanaście lat, często taką okazją jest Rok Jubileuszowy lub inne ważne wydarzenia o charakterze religijnym, albo mający związek tylko z tą parafią. Główny cel takich Misji to odnowa życia duchowego, a także zespolenie społeczności wiernych.
W ciągu tych dni odbywa się szereg nauk rekolekcyjnych oraz nabożeństw, podczas których np. odnawia się przyrzeczenia chrzcielne. Tradycja w zasadzie nakazuje, aby te rekolekcje były głoszone przez duchownych spoza parafii i często są to duchowni zakonni. Widoczną pamiątką po odbytych Misjach Świętych są Krzyże Misyjne. Możemy w zasadzie natrafić na nie przy każdym kościele parafialnym. Podczas Misji Parafialnych przewidziane jest także nabożeństwo, które odbywa się z udziałem tego krzyża. Nie ma w zasadzie wytycznych co do formy czy umiejscowienia takich elementów, to zależy od danej parafii.
Przy olsztyńskich kościołach spotkamy więc stare i nowe krzyże, z figurą Chrystusa lub bez, wykonane głównie z drewna, ale jest też przykład współczesnej metaloplastyki. Na niektórych krzyżach można odnaleźć adnotacje o roku, w którym przeprowadzono rekolekcje i kto je prowadził. Czasami podczas takich misji dokonuje się uroczyście zmiany krzyża lub ponownego ustawienia już istniejącego, można spotkać też drugi mniejszy krzyż wewnątrz kościoła z tymi samymi danymi, co na głównym.
W Olsztynie w ostatnich latach utworzyło się kilka nowych parafii, a w związku z tym rozpoczęto budowę nowych świątyń. Poświęcenie placu pod taką budowę wiąże się z poświęceniem krzyża, w przyszłości to również będą Krzyże Misyjne.