Wojska radzieckie wkroczyły na tereny dawnych Prus Wschodnich już w październiku 1944 roku. Zajęły wówczas rejony przygraniczne przygotowując się do dalszych działań. Kolejna ofensywa ruszyła na początku stycznia następnego roku. Na Olsztyn kierował się III Front Białoruski gen. Czerniachowskiego. Już 20 stycznia zacięte walki toczyły się w lasach w okolicach wsi Butryny oddalonej od Olsztyna o niespełna 20 km. Samo miasto zostało zdobyte w nocy 21 stycznia.
Dla cywilnych mieszkańców tego regionu był to bardzo dramatyczny okres, bowiem przez żołnierzy teren ten traktowany był jako ziemie niemieckie a więc brano srogi odwet za zbrodnie dokonane na terytorium Związku Radzieckiego. Wokół wspomnianych Butryn znajduje się wiele niewielkich wsi, rozsianych nie tylko przy głównych traktach ale także w pewnym sensie zagubionych w gęstych lasach. W tamtych tragicznych dniach stycznia z tych miejscowości ginęły całe rodziny a lasy zapełniły się bezimiennymi mogiłami, czasami tych mogił w ogóle nie było. Gwałty na kobietach, brutalne mordy i kradzieże były traktowane po prostu jako forma zdobyczy wojennej. Przez lata o tym wszystkim nie można było otwarcie mówić, zaprzeczano prawdziwym faktom lub obwiniano o to wojska niemieckie.
Położona w pobliżu Butryn wieś Przykop była również świadkiem takich wydarzeń, ale tutaj upamiętniono swoje ofiary. W lesie tuż przy wjeździe znajduje się znajduje się zbiorowa mogiła 12 cywilnych mieszkańców Przykopu. Stracili oni życie podczas przejścia frontu 21 stycznia. Jest to skromna nekropolia w formie typowego nagrobka otoczonego metalowym ogrodzeniem, na płycie wyryto nazwiska zamordowanych. Bardzo znamienny jest fakt iż część nazwisk brzmi bardzo swojsko, a smutne jest to że nazwiska się powtarzają.