Pożar wybuchł w Rafinerii Czechowice-Dziedzice 26 czerwca 1971 r. w wyniku uderzenia pioruna. W akcji gaśniczej i w wyniku wybuchu jednego ze zbiorników zginęło 37 osób, a 105 zostało rannych. Dogaszanie trwało jeszcze 2 lipca.
Pomnik ustawiony w 1972 roku poświęcono dziewięciu żołnierzom, którzy zginęli w akcji gaśniczej. Pochodzili Oni z jednostki (Batalion Piechoty Obrony Terytorialnej Kraju z Bielska-Białej), która brała wówczas udział w gaszeniu.
Pomnik znajduje się na terenie Akademii Techniczno-Humanistycznej przy ul. Willowej, ale wówczas był to teren jednostki wojskowej.