Bazylika Archikatedralna Ścięcia św. Jana Chrzciciela (XIV w., przebudowana XVII, XIX, XX w.) z bogatym wyposażeniem. Najstarsza świątynia Warszawy. Jej powstanie datuje się na przełom wieków XIII i XIV. Od początku swojego istnienia był to kościół parafialny, farny. Od roku 1406 – kolegiata, podniesiona w 1797 r. do godności katedry, w 1818 r. – archikatedry, a w 1960 r. – bazyliki mniejszej.
W przeszłości miały w niej miejsce ważne wydarzenia historyczne. Tu w 1339 r. przed Trybunałem Papieskim odbył się zakończony pomyślnie proces z Zakonem Krzyżackim o zagarniętą przez nich Ziemię Chełmińską i Pomorze. Tutaj koronowano królów Stanisławów: Leszczyńskiego i Poniatowskiego. W katedrze również zaprzysiężono Konstytucję 3-go Maja. Tu miały miejsce liczne królewskie uroczystości rodzinne: śluby, chrzciny i pogrzeby.
Warszawska Archikatedra wzniesiona została przy zakładaniu miasta, na planie dzisiejszego prezbiterium. W niedługim czasie uzupełniona została trzema gotyckimi nawami halowymi równej wysokości. W wieku XVI dobudowano 70-metrową wieżę. Usytuowana w pobliżu murów obronnych, spełniała podwójną rolę: fary dla miasta oraz kaplicy dla Zamku. Zawalonej podczas huraganu w 1602 r. wieży nie odbudowano. W jej miejsce w latach 30-tych XVII w., wzniesiono parawanową fasadę z wysokim, bogato rozczłonkowanym szczytem. Przebudowa lat 1836-41 (wg projektu Idźkowskiego) zmieniła elewację frontową całkowicie, nadając jej cechy gotyku angielskiego. Rozebrano wówczas barokową fasadę, obniżono dach i zburzono większość kaplic, niszcząc wiele zabytkowych ołtarzy i pomników. Pod koniec tego stulecia fasadę katedry dodatkowo oblicowano (wg projektu Kudery) białym, holenderskim klinkierem, co ostatecznie zniszczyło pierwotny charakter budowli.
W czasie Powstania Warszawskiego, na skutek ognia, bomb i pocisków burzących uległo zniszczeniu gromadzone przez kilka stuleci wyposażenie – najbogatsze i najpiękniejsze spośród wszystkich warszawskich kościołów. Po upadku powstania, specjalne brygady SS wysadziły w powietrze stojące jeszcze mury. Po wojnie (już w 1945 r.) podjęto prace nad odbudową katedry wg projektu Jana Zachwatowicza. Ukończono je w 1956 r. Odbudowanej świątyni przywrócono jej pierwotną, gotycką bryłę z XIV-XV w. Obecna, zwieńczona wysokim szczytem, rozczłonkowanym ceglanym laskowaniem, fasada nawiązuje do nadwiślańskiej odmiany stylu zwanej gotykiem mazowieckim.
Wnętrze katedry zostało przywrócone do pierwotnego, gotyckiego stanu. Jest trzynawowe z gwiaździstym sklepieniem. Historycznymi reliktami ocalałymi z pożogi wojennej są: kaplica Pana Jezusa z XV-wiecznym krucyfiksem baryczkowskim; renesansowy nagrobek – ufundowany przez księżną Annę Mazowiecką – ostatnich książąt mazowieckich (umieszczony w prawej nawie); pomnik marszałka Sejmu Czteroletniego, Stanisława Małachowskiego; fragmenty tablic nagrobnych, epitafiów, ozdobnych krat i balustrad. W kryptach podziemnych (dostępnych dla zwiedzających) zachowały się liczne grobowce i sarkofagi znanych osobistości, mężów stanu, dostojników kościelnych, zasłużonych obywateli miasta i kraju.