Pokutne Ponidzie

Wyruszamy na Ponidzie w poszukiwaniu śladów pozostawionych przez wielkiego władcę. Ponidzie, jak chyba żaden inny region, związane jest z osobą Kazimierza Wielkiego. Tutaj, w Stopnicy, Szydłowie oraz w Nowym Korczynie, król często przebywał w wybudowanych przez siebie warownych zamkach. Tutaj również pozostawił po sobie trwały ślad w postaci kilku charakterystycznych kościołów.

Wyróżnia je spośród innych architektura, a w zasadzie układ wnętrza. Są to kościoły dwunawowe z jednym rzędem słupów pośrodku, z wysokimi namiotowymi dachami i sklepieniem krzyżowym nad nawami. Skąd taka architektura? Z przewrotności i chyba dowcipu, którym musiał być obdarzony ten nietuzinkowy człowiek. Kościoły te powstały jako zadośćuczynienie, forma pokuty za zamordowanie księdza Baryczki, który wypomniał władcy jego rozwiązłe życie. Porywczy król kazał zrzucić go z mostu w toń Wisły. Został za ten czyn obłożony ekskomuniką, a jej zdjęcie papiestwo obwarowało szeregiem warunków, między innymi wieloma fundacjami na rzecz kleru. W wyniku tego powstały właśnie owe kościoły, które będziemy zwiedzać. Władca w ramach zemsty za nałożoną karę kazał wybudować kościoły w taki sposób, by z głównego wejścia nie było widać ołtarza. Stąd słupy wspierające sklepienie na osi kościoła. Inna sprawa, że wybudowanie dwunawowego kościoła było o wiele bardziej ekonomiczne dla królewskiej kiesy niż trzynawowego.

Pierwszym kościołem kazimierzowskim, ekspiacyjnym na naszej trasie będzie kościół Narodzenia NMP w Wiślicy, kolegiata, której kanonikiem był sam Jan Długosz. Kolejny kościół baryczkowski znajdziemy w Starej Zagości. Wybudowany został przez zakon joannitów, a przebudowany przez Kazimierza Wielkiego. Ze Starej Zagości pojedziemy do Stopnicy, gdzie na wzgórzu znajduje się kościół świętych Piotra i Pawła. Ze Stopnicy ruszymy na północ do Kargowa, gdzie możemy zobaczyć jedynie zachowane fragmenty pierwotnego kościoła wkomponowane we współczesną odbudowę po zniszczeniach wojennych. Jadąc dalej w kierunku północnym dotrzemy do Szydłowa, miasta które prawie wszystko zawdzięcza Kazimierzowi. Tutaj znajduje się ostatni ponidziański kościół baryczkowski pw. św. Władysława.

Na taką wycieczkę należy przeznaczyć cały dzień.