Łupstych, dawna nazwa Abstich, założony został w 1380 r., jednak oficjalnej lokacji dokonał dopiero Mikołaj Kopernik 27 marca 1518 r. Wieś położona jest malowniczo nad Jeziorem Ukiel, a dokładniej nad zatoką o nazwie Łabędzia Szyja. Szybki rozwój pobliskiego Olsztyna jednak sprawił, że obecnie trudno jest określić to miejsce administracyjnie; czy jest to jeszcze samodzielna miejscowość czy już kolejna wchłonięta przez miasto dzielnica. Do Łupstycha można dostać się skręcając z drogi krajowej nr 16 tuż przed osiedlem Dajtki, ale przez tę miejscowość przebiega też ulica Żurawia łącząca to miejsce z Gutkowem, inną dzielnicą Olsztyna.
Przy tej właśnie szutrowej drodze umiejscowiona jest niewielka choć z pewnością pięknie położona kapliczka. Posiada ona od frontu jedną oszkloną wnękę, w niej wśród kwiatów znajduje się figura Maryi; nad wnęką umieszczono krucyfiks. Z boku kapliczki dwie ostrołukowe płyciny, całość otynkowana na biało, co niestety powoduje, że każdy przejeżdżający pojazd zostawia ślad błota ale i dlatego jest pod częstą opieką.
W centrum wsi, również przy ul. Żurawiej prawie nad jeziorem stoi już zupełnie inna, bo dużo wyższa, neogotycka z przyporami i zwieńczona sterczynami. Od frontu dwie nisze, w dolnej przeszklonej figura Matki Boskiej natomiast w górnej otwartej krucyfiks. Ta murowana z czerwonej cegły kapliczka doskonale komponuje się z otoczeniem i jeziorem. Z pewnością jeśli chodzi o tę miejscowość i te obiekty, to chyba najlepiej prezentujący się przykład.
Ostatnią kapliczkę odnajdziemy w nieznacznej odległości już na kolonii wsi, wśród niewielkiego osiedla. Pochodzi z 1921 r. o czym świadczy metalowa chorągiewka na szczycie dachu. Podobnie jak opisane poprzednio kapliczki, ta również posiada przeszkloną niszę zawierającą figurę Maryi oraz krucyfiks umieszczony nad i pod wnęką. Naprzeciwko tego obiektu, na prywatnej posesji znajduje się masywny choć nadszarpnięty zębem czasu krzyż z niewielkim krucyfiksem nakrytym daszkiem z blachy. To prawdopodobnie jeden z dwóch takich elementów sakralnych w Łupstychu, drugi spotkamy opuszczając miejscowość w kierunku Olsztyna, i jest bardzo podobny kształtem do krzyża znajdującego się na kolonii.
Stare, drewniane przydrożne krzyże niestety posiadają jeden mankament, są mocno podatne na dewastacyjny wpływ czasu, po prostu nie pielęgnowane próchnieją i butwieją drążone przez szkodniki. Kapliczki w Łupstychu mają z pewnością swoich opiekunów, są zadbane, jednak istnieje obawa że krzyż przy drodze do Olsztyna wkrótce zniknie w sposób naturalny.