Dla Olsztyna wiek XV i XVI to czas walk i powstań przeciwko zakonowi krzyżackiemu, którzy nigdy nie chcieli zrezygnować z kontroli na tym grodem, nawet gdy po pokoju toruńskim w 1466 r. miasto ponownie znalazło się w granicach Polski. Lata 1519 – 1521 to okres kolejnej wojny pustoszącej niemal całą Warmię, a najbardziej znamienny jest ostatni rok tego konfliktu. Wówczas to administratorem dóbr kapituły warmińskiej był kanonik fromborski Mikołaj Kopernik, który w 1521 r. skutecznie przygotował olsztyński zamek przed spodziewanym atakiem Krzyżaków. Był również w tym czasie też inicjatorem i realizatorem akcji osiedlania na Warmii osadników z Mazowsza. Nic więc dziwnego że Kopernik jest jednym z symboli Olsztyna.
Rok 2003 to czas podwójnych rocznic; 650-lecia nadania Olsztynowi praw miejskich i 530-lecia urodzin Kopernika, ale w bardziej szczególny sposób postanowiono uczcić pamięć o tej wybitnej osobie. Na Starym Mieście u zbiegu ulic Okopowej i Zamkowej, przed zamkiem i w pobliżu kościoła ewangelickiego, ustawiona została Ławeczka Mikołaja Kopernika.
Brązowa rzeźba przedstawia astronoma siedzącego na ceglanym murku przykrytym marmurową płytą, ubranego w długi płaszcz z futrzanym kołnierzem i półdługimi rękawami, w dłoniach trzyma astrolabium i zwój papieru. Pomnik Kopernika bardzo szybko stał się najsłynniejszą olsztyńską rzeźbą, a to za sprawą jego nosa. Każdy bowiem szanujący się turysta odwiedzający to miasto powinien chwycić za nos astronoma, gdyż to ma przynieść szczęście. I jest to z pewnością bardzo pielęgnowany zwyczaj sądząc po stopniu wypolerowania tej części twarzy. Być więc w Olsztynie i nie wypełnić tego rytuału to iście rażąca niestosowność.