casenove
poniedziałek, 16 kwietnia 2012, 22:07
Zgrupowanie zorganizowano 3 sierpnia 1944 r. jako oddział osłonowy dowódcy Obwodu Śródmieście ppłk. „Radwana” działało w rejonie ulic: Świętokrzyska – Mazowiecka – plac Małachowskiego – Kredytowa – Królewska – Marszałkowska. Dowódcą był mjr Włodzimierz Zawadzki – „Bartkiewicz”, adiutantami zaś kpt. Stanisław Lis-Kozłowski i ppor. Andrzej Skarbek. W skład zgrupowania wchodziło 6 kompanii: 1114 por. Kazimierza Czyża – „Andrzeja Prawdzica”, ppor. Jana Martynkina – „Bohuna” (po 28 sierpnia por. Jerzego Bazylewskiego – „Skały”), 1150 kpt. Józefa Celicy – „Lechicza” (z kadry Polski Niepodległej), kpt. Bolesława Kontryma – „Żmudzina”, 1149 kpt. Piotra Umińskiego – „Mazura” (z kadry Polski Niepodległej) oraz 100 sztabowa kpt. Bogdana Didkowskiego – „Newela” (monografista powstańczego Śródmieścia – Robert Bielecki podaje, że kompania „Mazura” podlegała bezpośrednio ppłk. „Radwanowi”, zaś 100 sztabowa kwatermistrzowi Obwodu I Śródmieście). Plutonem dywersji bojowej „Rygiel” dowodził kpt. Józef Rybicki – „Andrzej” (por. Kazimierz Pogorzelski – „Rygiel” poległ 2 sierpnia), zaś plutonem łączności ppor. „Góral”. Powstańczymi szpitalami kierowali: por. dr Zbigniew Solek – „Żubr” i kpt. Dr Feliks Widy-Wirski – „Rosław”.
Powstańcy z „Bartkiewicza” opanowali gmach Arbeitsamtu przy ulicy Kredytowej, brali udział w zdobyciu Poczty Głównej na placu Napoleona, w walkach o PASTę oraz w zdobyciu Komendy Policji i kościoła św. Krzyża na Krakowskim Przedmieściu. Później brali udział w nieudanej próbie połączenia się ze Starówką.
O 3 sierpnia „Bartkiewicz” bronił ulicy Królewskiej od nr 27 do 35, którą utrzymano do kapitulacji, mimo silnych ataków niemieckich od strony Ogrodu Saskiego. Do końca wytrwali też żołnierze broniący ruin Arbeitsamtu. Zacięte walki toczyły się o Gimnazjum im. Reja.
We Wrześniu z kompanii „Mazura” wydzielono pluton żandarmerii z zadaniem ochrony dowództwa Obwodu oraz grupę do ochrony przejścia przez Aleje Jerozolimskie, jedynego połączenia Śródmieścia Północnego z Południowym.